علی صدارت– نظام مطلوب برای تدبیر و ادارهٌ امور کشور
تاریخ تولید و انتشار: ۲۸ مهر ۱۴۰۴ | 20-10-2025 دوشنبه
❊
مطلب را به شکل صوتی، در👇همین‌جا👇بشنوید:
❊❊❊
خلاصه‌ای مختصر، فرازهایی از محتوی، و مطالب مرتبط:
در دنیای پر تلاطم امروز که بحث انتخاب نظام حکومتی مناسب برای تدبیر و اداره امور کشور مجدداً داغ شده است، پرسش اصلی این تیست که آیا باید نظام جمهوریریاستی داشت یا پارلمانی، بلکه این است که واقعاً چه نوع نظامی برای ساختن سرنوشت‌های خوب و خوب‌تر مناسب است که باید در راه رسیدن به آن هدف، از هم‌اکنونقدم‌های استواری بردارم/برداریم؟ این سؤال، برخلاف تصور، نه یک پرسش انتزاعی و تئوریک، بلکه یک مسئله کاملاً عملی و بالینی است که از خودِ شخص آغاز می‌شود و بهخانواده ادامه می‌یابد، و به اجتماع بزرگتر، و به جامعه و ملت تسری می‌یابد. برای رسیدن به یک تعریف عملی از “نظام مطلوب“، باید ابتدا به ریشه‌ای‌ترین هسته‌هایجامعه، یعنی فرد و خانواده، بپردازیم.
اول در سطح کوچک: تدبیر و اداره امور شخصی، بر پایهٌ استقلال و آزادی و خودانگیختگی
تدبیر و اداره امور شخصی، یک کنش روزمره و تصمیم در بارهٌ یک رشته امور است که به محض بیدار شدن از خواب آغاز می‌شود. بسیاری از این تصمیم‌گیری‌ها برای تدبیر واداره امور، به طور خودکار انجام می‌شود. یعنی جزئی از روند روزمرهٌ زندگیِ عادیِ هرروزه است، که به صورت فعال، غیروابسته و مستقل، و آزاد و محدودیت‌ناپدیر انجاممی‌دهیم. اگر قرار باشد ما در اداره امور زندگی خودمان منفعل (فعل‌پذیر)، وابسته و محدود باشیم، آنگاه معطل خواهیم ماند؛ معطل این و آن که برای ما تصمیم بگیرند: چه بخوریم، چه کنیم و چه نکنیم، کجا برویم، به چپ، چپ، و یا به راست، راست!؟ حتی از این دنده به آن دنده چرخیدن در رختِ خواب، باید به امر و اجازهٌ دیگری ودیگران باشد! که در این صورت انسان خود را به دست خویش در زندان بد و بدترها اسیر کرده است.
از این منظر، نظام و سازوکار تدبیر و اداره امور که مطلوب فرد باشد، به‌شکلی است که در آن فرد فعال، مستقل، آزاد و خودانگیخته بوده، و خودِ آن فرد تصمیم‌گیرنده باشد،و نه نمایندهٌ آن فرد. انسان به ذات خود یک موجود زنده، حاضر در تصمیم‌گیری برای تدبیر و ادارهٌ امور خویش، فعال، و در تلاش برای ساختن سرنوشت‌های خوب وخوب‌تر است. این نگاهِ فعالانه به زندگی شخصی، سنگ بنای هر نوع مدیریت جمعی موفقی است، چه جمع کوچک خانواده، و چه جمع بزرگ جامعه و ملت.
دوم در سطح بزرگ: گسترش دایره حکمرانی (تدبیر و اداره امور): از خانواده تا جامعه محلی
انسان موجودی تنها نیست؛ او در اجتماع و جمع زندگی می‌کند. کوچک‌ترین هسته اجتماعی، خانواده است. سوالی که در تدبیر امور خانواده مطرح می‌شود این است: آیااداره خانواده باید استبدادی، از بالا به پایین و دستوری باشد؟ آیا یک نفر (پدرسالار یا مادرسالار) بر تخت شاهنشاهی بنشیند و بقیه به او خدمت کنند؟ پاسخ صریح ایناست که اینگونه اداره امور منجر به تبعیض می‌شود. مثلاً تبعیض جنسیتی که زن و دختر را موظف به خدمت‌دهی دائم می‌کند، در حالی که مرد یا پسر بنشیند و خدماتدریافت کند.
نظام مطلوب در هستهٌ خانواده، نظامی است که:
بدون تبعیض باشد.
همه اعضا، فارغ از جنسیت یا سن،و یا… بر اساس استعدادها و توانایی‌هایشان در ساختن سرنوشت خانواده مشارکت کنند.
فردسالاری نباشد؛ بلکه همه اعضا سالار باشند.
بر اساس مشاورت و مشارکت یکدیگر امور را بگردانند.
اما مهم‌تر از همه، معیار این گردانندگی چیست؟ آیا زور و قدرت و برتری‌جویی است؟ اگر نیست، که نیست، چه معیاری وجود دارد که همه‌مکانی، و همه‌زمانی، وهمه‌کسانی باشد؟ این معیار به غیر از حقوق ذاتی نیست.
زور و قدرت یک پدیدهٌ عارض شده در روابط اجتماعی است؛ اما حقوق، امری ذاتی است که همه افراد بدون هیچ تبعیضی، در هر زمان و مکانی با آن به دنیا می‌آیند. بنابراین،تدبیر و گردانندگی امور باید بر اساس حقوق ذاتی، که در همه افراد مشترک است، صورت پذیرد.
همین اصول در سطح بزرگتر، مانند مدیریت یک ساختمان مسکونی، یا محله، یا محیط حرفه‌ای و محل کار، و… نیز صادق است: افراد باید«سالار» باشند نه قدرت و زور وتبعیض! تبعیض‌مداری بدون زور و خشونت، غیرِممکن است! اداره امور باید مشاورتی و مشارکتی باشد و هیچ تبعیض و زوری روا ذاشته نشود، و در این صورت است کهخشونت‌زدایی، برای هر فردی، در رابطه با دیگری و دیگران، و حتی در رابطه با خود و با طبیعت، یک منش و روش عادی می‌گردد.
سوم در سطح بزرگتر: شش رکن نظام مطلوب برای تدبیر و اداره امور (حکمرانی) در سطوح کلان‌تر، و در سطح کشور
زمانی که این اصول را به سطح یک روستا و یا شهر، یا استان، یا…، یا کشور گسترش می‌دهیم، می‌توانیم نظام و سازوکار مطلوبی را ترسیم کنیم که ما را به ساختنسرنوشت‌های پیوسته خوب و خوب‌تر توانا سازد. این نظام مطلوب حداقل شش ویژگی اصلی دارد:
۱– مردمسالار (Democracy, Popular Sovereignty): یعنی اینکه مردم، سالار باشند! یعنی مردم حاکمیت داشته باشند، ولایت متعلق به جمهور مردم باشد، و نه یک فردو گروه و حزب.
۲– بدون تبعیض (Non-discriminatory): حقوق همهٌ مردم در همهٌ زمان‌ها و مکان‌ها مساوی هستند. نفی تبعیض بر اساس باورهای دینی و دنیوی (لائیسیته) از اهمیتبالایی برخوردار است. اهمیت لائیسیته، با توجه به تجربه فاجعه‌بار انواع تبعیض‌ها بر اساس باورهای دینی در رژیم‌های تئولوژیک اسرائیل و ایران، و نیز با توجه به انواعتبعیض‌ها بر اساس باورهای غیرِدینی در رژیم‌های کرهٌ شمالی و امریکا
۳– مشاورتی (Consultative): تصمیم‌گیری‌ها با همفکری و رایزنی مردم انجام شود. در این رابطه، اهمیت احقاقِ حقِ آگاهی‌یابی و احقاقِ حقِ آگاهی‌رسانی برجستهمی‌گردد.
۴– مشارکتی (Participatory): همه آحاد مردم در گردانندگی امور سهیم باشند، همه آحاد مردم هر یک به سهم خود و به نوبهٌ خود.
۵– حقوق‌مدار (Rights-Based): اداره کشور بر مبنای حقوق باشد، که همه‌مکانی، و همه‌زمانی، و همه‌کسانی هستند، بدون تبعیض.
۶– مستقیم (Direct): تصمیمات تا حد امکان مستقیماً توسط مردم اتخاذ شود، و نه غیر مستقیماً توسط نمایندگان منتحب مردم. با پیشرفت فن‌اوری، رسیدن به اینامکان
اگرچه نظام مطلوب، نظام مردمسالاریِ بدونِ‌تبعیضِ مشاورتیِ مشارکتیِ حقوق‌مدارِ مستقیم است، اما در حال حاضر، با توجه به پیچیدگی جوامع، کشورها و تمدن‌ها، وهمچنین امکانات فعلی، تحقق مردمسالاری کاملاً مستقیم عملاً امکان‌پذیر نیست. بنابراین، نیاز به یک ساختار هرمی شکل از منتخبین (مجلس، مجریه، قضاییه) وجوددارد. اگرچه انتخاب‌های مردمی (مثلاً نمایندگان مجلس یا رئیس جمهور) ممکن است اشتباه از آب درآید، و یا نمایندگان، بعد از انتخاب، غیر حقوق‌مدار عمل کند، قدرتعزل آنان نیز باید در دست مردم باشد.
با این حال، برای حرکت در جهت نظام مطلوب، لازم است این هرم حکمرانی نه به صورت دستوری و از بالا به پایین، بلکه حتماً از پایین به بالا شکل گیرد.با پیشرفتتکنولوژی، افق‌هایی برای تحقق جنبه‌های بیشتری از مردمسالاری مستقیم باز شده است. با استفاده از فضای مجازی، بلاک چین، و فناوری‌های نوین، می‌توان رأی‌گیری‌هایبدون تقلب و مستقیم را برای مسائل مهم فراهم کرد (مانند رفراندوم بر سر حجاب اجباری). چرا باید نمایندگان مجلس به صورت غیرمستقیم رأی بدهند در حالی کهمردم می‌توانند مستقیماً رأی دهند؟.
رسیدن به این نظام مطلوب، راهی بسیار طولانی است؛ اما هر راهی، هر چقدر هم طولانی باشد، با برداشتن قدم اول آغاز می‌شود. این قدم اول توسط هر فردی برداشتهمی‌شود.
اگر هر فردی در امور شخصی و خانوادگی خود، این نظام مطلوبِ مردمسالارانه، بدون تبعیض، مشاورتی، مشارکتی و حقوق‌مدار را اجرا کند، آنگاه یک زندگی بسیارلذت‌بخش و زیبا خواهد داشت، صرفِ نظر از اینکه رژیم حاکم، چقدر دیکتاتوری باشد.
نکته حیاتی اینجاست: حتی در بدترین استبدادها و دیکتاتوری‌ها، می‌توان در سطح شخصی و خانوادگی، با نپذیرفتن اینکه از جنس رژیم مستبد و دیکتاتور بشویم، زندگیروزمره را بر اساس حقوق‌مداری تدبیر و مدیریت کنیم.
این شیوه زندگی کردن محدود به خود فرد نمی‌شود. درست مانند انداختن یک سنگ در آب، دامنه اثر مثبت آن از فرد به خانواده، از خانواده به ساختمان محل سکونت ومحله، و از آنجا به کل جامعه گسترش می‌یابد. این قطره‌های جدا از هم، به مرور به یکدیگر وصل شده و در سطح کلان، در ساختن سرنوشت‌های خوب و خوب‌تر برای کشورهم‌کاری و هم‌یاری و هم‌افزایی می‌کنند.
ساختن سرنوشت‌های خوب و خوب‌تر، نه به دست قدرت‌ها، بلکه فقط و فقط به دست من و به دست تو امکان‌پذیر است. تجربه تاریخی نشان داده است که قدرت‌مدارانیکه با کودتا به قدرت می‌رسند، نمی‌توانند برای مردم سرنوشت خوبی بسازند (اشاره به عصر پهلوی).
ما با گشودن افق دید خود، و نه با محدود کردن آن، و با حقوق‌مدار بودن، توانا هستیم که برای خود سرنوشت‌های مطلوبی بسازیم. این کار بسیار عملی است و از اعتماد بهنفس فردی، جمعی و ملی نشأت می‌گیرد. آنچه را که می‌توانم برای تدبیر امور خودم انجام دهم، همان چیزی است که برای تدبیر امور جمعی، میهنی و حتی جهانی می‌توانراجع به آن اندیشید و عمل کرد.
❊❊❊
❊گزارش، بررسی، و ارزیابی رویدادها❊
(دوشنبه‌ها ساعت۲۱ به‌وقت ایران به‌صورت زنده)
❊❊❊
❊از تولیدات گروه سایت (سایت علی صدارت: رسانه‌های ملیِ همگانی به مثابه شاخه چهارم دولت)❊
alisedarat.com/2025/10/20/14779
❊قطره‌ای از اقیانوس‌های تلاش‌ها برای برپایی، و پویایی، و پیشبرد مردمسالاری❊
❊
❊آگاهی‌یابی و آگاهی‌رسانی، حقی از حقوق بشر است❊
حقوق‌مدارتر شدن و تلاش برای حقوق‌مدارتر کردن، از پیش‌نیازهای برپایی و پویایی مردمسالاری در هر جامعه‌ای است. برای این کار، یکی از مهمترین راه‌ها، احقاق حق اطلاع‌یابی، و احقاق حق اطلاع‌رسانی است.
برای انجام این مهم، هر کدام از همگیِ ما، به سهم خود و به نوبهٌ خود، با خودانگیختگی، و با احقاق حق استقلال، و با احقاق حق آزادی، می‌توانیم از استعداد خلاقیت خود بهره بگیریم و در ابتکار راههای مختلف، کوشا شویم.
یک راه آسان برای مشارکت در ساختن سرنوشتی خوب و خوب‌تر در اینجا برای شما فراهم شده، و به شما هم پیشنهاد می‌شود:
لینک مطلب در رسانه‌ها و شبکه‌بندی‌های اجتماعی، برای: عضو شدن و دنبال کردن(follow) و مشترک شدن، رای‌دادن، ابراز نظر، پسندیدن(like)، همرسانی(share) کردن، پیاده کردن(download)، به دوستان خود ایمیل کردن، و…، و لطفا ابتکار برای سایر روش‌های انتشار و همرسانی:
مطلب را به صورت تصویری در این رسانه‌ها ببینید و در همرسانی مشارکت بفرمایید:
instagram.com/reel/DQCoXLxgB-Q/
❊
facebook.com/Sedarat57/videos/3986722981639446
❊
❊
مطلب را همچنین میتوانید به شکل صوتی، در این رسانه‌ها بشنوید و در همرسانی مشارکت بفرمایید:
creators.spotify.com/pod/profile/sedarat/episodes/–e39pvdl
❊
castbox.fm/channel/علی-صدارت-id3317800?country=us
❊
در گروه واتساپ با شناسه «علی صدارت-نظر، خبر، تحلیل» همراه ما شوید و در همرسانی مشارکت بفرمایید:
chat.whatsapp.com/IT11IqMZ44v9L62gPRghhu
❊
در گروه تلگرام با شناسه t.me/sedaratMD همراه ما شوید و در همرسانی مشارکت بفرمایید:
❊
❊ برخی دیگر رسانه‌ها:
❊
سابستک:
❊
❊
سند اساسی دوران گذار برای انتقال حاکمیت به ما مردم ایران (به عنوان یک قانونِ اساسی ِموقتِ لائیک و غیرِایدئولوژیک):
ویژگی‌های نقشه راه در سه دوران:
۱– دوران فعلی: از همین حالا تا زمان سقوط فیزیکی رژیم، و سپس
۲– دوران موقت انتقالی: بعد از سقوط فیزیکی رژیم، گردانندگی و تدبیر امور کشور با یک دولت موقتِ انتقالی با قانون اساسی موقت(یعنی همین سند) و انتخابات آزادبرای مجلس موسسان، بحث و تدوین و تصویب قانون اساسی غیرِ موقف، و بعد انتخابات آزاد برای انتخاب نمایندگان مردم در دولت غیرِموقت، قانون اساسی جدید، و بعد
۳– دوران غیرِموقت: منحل شدن دولت موقت بلافاصله بعد از رسمی شدن دولت دائمی طبق قانون اساسی جدید.
alisedarat.com/2025/09/07/14617
این سند متعلق به هیچ شخص و گروه خاصی نیست، و صاحب آن در واقع، همگیِ خودِ ما مردم ایران هستیم. در نتیجه، ضمانت اجرایی اصول این سند هم همگیِ خودِ مامردم ایران هستیم. مردمسالاری را، فقط خودِ ما مردم می‌توانیم، و فقط خودِ ما مردم باید برقرار کنیم، نه قدرت‌ها!
alisedarat.com/2019/08/17/5108
❊
قانون اساسی پیشنهادی بر اساس حقوق پنج‌گانه (لائیک، غیر ایدئولوژیک):
alisedarat.com/2019/06/23/4991
❊
یادمان باشد اگر خاطرمان تنها شد—طلب عشق ز هر بی‌سر و پایی نکنیم!
یادمان باشد….. دشمنِ دشمنِ من، الزاما دوستِ من نیست!
کدامیک از اینها می‌توانند دوستِ من، دوستِ وطن من، و دوستِ هموطنان من باشند:
نتانیاهو و ترامپ و پوتین و پهلوی و رجوی، دشمنِ خامنه‌ای؟!
خامنه‌ای، دشمنِ نتانیاهو و ترامپ و پوتین و پهلوی و رجوی؟!
آیا اصلا کوچک‌ترین امکانی هست که حتی یکی از اینها دوست ایران و ایرانیان باشند؟!
#پهلوی_همجنس_نتانیاهو_خامنه‌ای_پوتین_رجوی_ترامپ
دفاع از ایران و ایرانیان در مقابل تجاوز و حمله انیرانیان، وظیفه همه ما است، و هیچ بستگی به رژیم حاکم ندارد! با این توجه بود که ما ایرانیان در دفاع از وطن در مقابلتجاوز صدام به ایران، این‌چنین معجزه آفریدیم و هدف اسرائیل را برای تکه‌پاره کردن میهن، باز هم خنثی کردیم. این پیروزی ما در حالی بود که بسیاری از کشورهای منطقهو دنیا، علیه ما بسیج شدند و به‌کمک صدام شتافتند!
حیات ملی ما در خطر است! ضرورتی حیاتی: خشونت‌زدایی و درآمیختن با افکار عمومی و اتحاد همگانی در هر نقطه‌ای از دنیا برای خشونت‌زدایی و دفاع از ایران، در مقابلتجاوزها، صرف نظر از اینکه رژیم حاکم بر ایران کیست!
❊
سکوت تو، انفعال ما، کم کاری من = خود را شریک جرم تجاوزها به حقوق بشر کردن!
میزان سکوت و تحمل امروز من است که میزان خشونت‌های فردا را پیش‌بینی می‌کند!
به هر میزان که تجاوزها به حقوق را امروز تحمل کنم، به همان میزان، فردا ابعاد کیفی و کمّی خشونت‌ها بیشتر خواهد شد!
–
پیام و دعوت انقلاب را بشنوم:
پشت به قدرت (قدرت‌های داخلی و خارجی، قدرت‌های دولتی و غیردولتی، قدرت‌های غربی و شرقی) و روی به ملت (همکاری برای هرچه فراگیرتر کردن جنبش خودجوش و اتحاد حول محور حقوق)
❊
❊❊❊
قدرت‌ها، برای ادامه سلطه‌سالاری، نیازمند تجاوز به حقوق و اِعمال انواع خشونت‌های سیاسی، و فرهنگی، و اقتصادی، و اجتماعی، و احساسی-روانی، و نیز خشونت‌های فیزیکی و انواع جنگ‌ها هستند. مادرِ همه جنگ‌ها، جنگ روانی است! نکته مهم این است که جنگ روانی، این مادر همه‌ی جنگ‌ها، نه فقط تنها جنگی است که ما مردم، به‌راحتی توانایی و دانش و وسایل دفاع پیروزمندانه از خود را دارا هستیم، بلکه حتی این توانایی را دارا هستیم که اصلا از شروع آن همه‌ی جنگ‌ها جلوگیری کنیم، هر کدام از ما به سهم خود و به نوبه خود.
❊❊❊
مردمسالاری یک فرهنگ است و هر کدام از همه‌ی ما مردم، باید، باید برای استقرار و استمرار و پیشبرد مردمسالاری تلاش کنیم. هر کدام از همه‌ی ما مردم، باید، باید به سهم خود و به نوبه خود، کاری انجام دهیم، هر چقدر هم آن کار در ظاهر به نظر کوچک بیاید.
«مردم» باید یک کاری بکنند! چه باید کرد؟
alisedarat.com/1397/08/06/4317
❊
جنگ روانی مادرِ همه‌ی جنگ‌ها است، ولی تنها جنگی است که در آن، هر کدام از همه ما مردم (هر کدام از ما به سهم خود و به نوبه خود) توانایی و دانش و وسایل دفاع پیروزمندانه از خود را داریم.
❊❊❊❊❊❊❊❊❊❊
آدرس مطلب در سایت (سایت علی صدارت : رسانه‌های ملیِ همگانی به مثابه شاخه چهارم دولت) را در ذیل آورده‌ایم.
مطلب صوتی/تصویری را، میتوانید مستقیما در این آدرس بشنوید/ببینید.
در این آدرس، بعضی دیگر رسانه‌ها که هم این مطلب و نیز برخی دیگر از مطالب سایت در آنها منتشر میشوند، قابل دسترسی هستند.
از این راه هر کدام از ما هم می‌توانیم به سهم خود و به نوبه خود، برای احقاقِ حقِ آگاهی‌یابی و برای احقاقِ حقِ آگاهی‌رسانی، به عنوان یک «کنش‌گر حقوق بشر» فعال شویم. با عضو شدن، و دنبال کردن، و مشترک شدن، و رای‌دادن، و ابراز نظر، و پسندیدن، و پیاده کردن، و به دوستان خود ایمیل کردن، و…، و با ابتکار برای سایر روش‌های همرسانی، نقش‌آفرین گردیم:
alisedarat.com/2025/10/20/14779
❊
برای دسترسی به سایر تولیدات ما، و سایر رسانه‌های ما، و نیز راههای تماس و ارتباط با ما، لطفا تصویر ذیل را با موبایل خود اسکن کنید، و یا به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://linktr.ee/sedarat
❊
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر